Autoritet Biblije

Protestantska doktrina

Prema ovom uverenju, Biblija je božansko-ljudski spis: nju su napisali ljudi, ali pod Božjim nadahnućem i stoga ona poseduje božanski autoritet. Na Bibliji se mora zasnivati sva teologija i ona je dovoljna u svim stvarima koji se tiču hrišćanske vere i življenja. To ne znači da nema drugih autoriteta osim Biblije, ali da svi oni svoj autoritet dobijaju na osnovu Biblije. Autoritet imaju svi biblijski spisi, što ne podrazumeva da su svi podjednako značajni. Značajniji su oni koji otkrivaju i uzdižu Isusa Hrista. Biblijska istina ne može da bude predmet čisto intelektualne debate, nego spoznata verom. Sveto Pismo tumači samo sebe – Sacra Scriptura sui ipsius interpres – osnovno je načelo protestantskog razumevanja Biblije. Svakako, ne sledi da Biblija može da se tumači bez ikakvog prethodnog predznanja.

Katolička doktrina

Svoj pogled na Bibliju katolici su uobličili na koncilu u Trentu (Tridentu) 1545-1563. I oni prihvataju da je Biblija božanski nadahnuta, verodostojna i da se ne može svojevoljno tumačiti. Njihovo se stanovište pak razlikuje od protestantskog u nekoliko tačaka:

  1. Kanon Biblije – katolici, kao što smo videli, prihvataju i deuterokanonske knjige.
  2. Tumačenje pisma – Biblija ne tumači samu sebe, nego su joj potrebni ovlašćeni tumači. To su tumačenja ranih crkvenih otaca, odluke crkvenih koncila te papine izjave ex cathedra, kao krajnji autoritet.
  3. Jedinstvenost Biblije – Prije pisanja Biblije postojala je bogata usmena predaja, koja potiče od apostola i seže do današnjih dana. Stoga je predaja (tradicija) istog ranga kao i Biblija. Tradicija se sastoji od univerzalno prihvaćenih učenja i običaja sprovedenih u Crkvi, koje nisu pobijali crkveni učitelji, a poznati su u crkvama koje su osnovali apostoli (pre svega Rim).

Liberalizam

Radi se o zajedničkom nazivu za različite trendove koji negiraju božanski autoritet Biblije. Sva ova učenja potiču iz postreformacijskog perioda i prisutna su u filozofijama prosvetiteljstva, hegelijanizma, marksizma, evolucionizma i drugih novovekovnih i modernih filozofija. Ne postoji nikakav transcendentni Bog, stoga niti natprirodna Božja dela. Sledi da je Biblija čisto ljudsko delo, i njeno se nadahnuće ne razlikuje od umetničkog ili naučnog. Kao ljudski proizvod, Biblija je puna grešaka, posebno zbog svojih zastarelih koncepcija stvaranja, spasenja, natprirodnog, itd. Tako ona ne može da bude nikakav temelj za doktrinu ili život – jer učenje o Bogu i čoveku treba da se temelji na razumu, a ne na Bibliji.

 Šematski pregled tri glavna pogleda na Bibliju 

 ProtestantiKatoliciLiberali
AutorstvoBožansko-ljudskoBožansko-ljudskoLjudsko
TumačBiblijaCrkvaČovek
AutoritetVrhovniJedan od autoritetaUopšte nije autoritet